Folklor və millilik haqqında


Mən tələbəni xalq yaradıcılığının hazır nümunələrindən sitat şəklində faydalanma yoluna yönəltməkdən uzağam. Xalq musiqisinə sirf qoruyuculuq baxımından yanaşma mühafizəkarlığa gətirib çıxarır, irəliləyiş və inkişafa maneçilik törədir , onu bir növ donmuş nəyəsə, daha doğrusu, muzey eksponatına çevirir. Burada, bütün yaradıcılıqla bağlı məsələlərdəki kimi, milli musiqi mədəniyyətinin geniş çevrəsində ən yaşamlı və dəyərlilərin seçimində gənc bəstəkarın yaradıcılıq təşəbbüsu və var qüvvəsi ilə işləmək bacarığı olmasa, uğur qazanıla bilməz.....
“Советская культура” qəzeti, 29. XI. 1962.

... Belə bir deyim dərin kök salıb ki, folklor tükənməz bir qaynaqdır və bu qaynaqdan faydalanmanın sonu yoxdur. Əlbəttə, şairanə yozumdur, lakin, mənim düşündüyümə görə, düzgün deyil. Əgər tutuşdurmaya qalsa, xalq musiqisini yerüstündən ayrı – ayrı dərinliklərdə qatlar üzrə yerləşən neft yataqlarına bənzətmək olar. Haradasa 70 – 80 il öncə Abşeronda bir neçə metr dərinlikdə qazılan quyu tezcə neftlə dolaraq, yiyəsini varlandirardı. Asan qazanca can atan insanlar əlçatan üst qatları rəhmsizcəsinə istismar edirdilər. Neftin səviyyəsi düşməyə başladı. Üst qatlar tükəndi və hazırda nefti yalnız texniki qurğuların köməyi ilə çıxarırlar.

Bunun oxşarları da xalq musiqisinin başına gətirilir. Gəlin bir düşünək: məgər biz onu həddən artıq asan yolla əldə etmirikmi? Məgər biz onun üst, əlçatan qatlarından acgözlüklə faydalanmırıqmı? Xalq musiqisinin tükənməzliyi deyimi və durumuna son qoymaq, başlıca zənginliklərin daha alt qatlarda, biz düşündüyümüzdən də dərinlərdə yatdığını anlayıb, bu dərinliklərə üz tutmaq, həmin qatlara çatmaq üçün də lazımlı texniki qurğularla silahlanmaq vaxtı deyilmi?

Bizim xalq musiqimizin üst, əlçatan qatlarından faydalanma, daha doğrusu, onun yırtıcı istismarı bununla sonuclanır ki, eyni intonasiya və ifadələrdən ibarət dar çevrə bir əsərdən digərinə keçərək, dəyişmədən, yaradıcı şəkildə işlənmədən sonsuz sayda təkrarlanır, çeynənir, simasızlaşır və ucuz basmaqəlibə çevrilir.
“Советская культура” qəzeti, 26. I. 1969.

 

 
 

 © Musigi Dunyasi

  Back Project participants